O crecemento dos anos noventa e dous mil era insustentábel. Tan insustentábel que ao estalar a burbulla inmobiliaria, España conta coa segunda taxa de desemprego máis alta da Unión Europea (só a supera Grecia) e vive como se tivese á súa disposición máis de tres planetas. Xa que logo, desde o ámbito laboral, débense achegar á vez solucións capaces de combater o paro e reducir drasticamente o noso impacto sobre o medio. Neste contexto de crise estrutural, a repartición do traballo e a redución da xornada laboral son medidas centrais cara a máis equidade e sustentabilidade. De feito, cumpren con tres obxectivos: reforzar a xustiza social, preservar o planeta e construír unha economía próspera sen crecemento:
1. Nunha sociedade onde o emprego é un valor tan arraigado, a repartición do traballo permite incluír social e economicamente colectivos fortemente afectados polo desemprego de masas (principalmente os mozos e mozas, as mulleres, as persoas maiores ou con ingresos baixos). En paralelo, a diminución da xornada laboral é unha aposta por reequilibrar os tempos de vida entre traballo remunerado e non remunerado. Convértese nunha condición necesaria —aínda que non suficiente— para permitir unha mellor inclusión das mulleres no mercado laboral, evitando a súa “dobre xornada”, e para redistribuír as tarefas domésticas e de coidado entre mulleres e homes.
2. Avanzar cara a unha semana laboral moito máis curta axuda a rompermos o hábito de vivir para traballar, traballar para gañar diñeiro, e gañar diñeiro para consumir (mal e moito), principal causa da nosa desmedida pegada ecolóxica. Trátase de deseñar unha sociedade onde esteamos menos atados ao hiperconsumo intensivo en enerxía e máis apegados a actividades sustentábeis desde a participación social e cidadá, a autoxestión e a esfera non mercantil.
3. Como o modelizou o economista Peter Victor e o di Tim Jackson, a repartición do traballo é “a solución máis simple e máis citada para manter o emprego sen aumento da produción”. Alén diso, hai evidencia de que a xente que traballa menos horas é máis produtiva e que as sociedades máis cohesionadas e equitativas son ecolóxica e economicamente máis fortes.
Para ser críbel, esta visión sistémica supón pensar ao mesmo tempo unha distribución máis igualitaria dos ingresos (renda básica e renda máxima), unha política de formación activa, e, como pano de fondo, unha mudanza de modelo produtivo (empregos verdes) e un cambio cultural para saírmos da lóxica social do consumismo.
Florent Marcellesi.
Fonte: Blog dun activista e investigador ecoloxista.
